གྲོས་གཞི། ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་དགུ་པའི་གྲོས་ཆོད་དགོངས་དོན་ལྟར་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་རྒྱལ་བ་་ཇོ་ནང་པའི་སྐོར་འབྲེལ་ཡོད་བླ་ཆེན་རྣམ་པའི་སྐུ་ཚབ་བསྐོ་བཞག་སྐོར་མཐའ་མའི་གནས་སྟངས་ལ་གནང་ཕྱོགས་ཇི་དགེ་བཀའ་བསྡུར་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ། གྲོས་ཆོད། ཆོས་ཚོགས་སྔོན་མའི་གྲོས་ཆོད་ནང་། རྒྱབ་ལ་ཇོ་ནང་པའི་ཆོས་འབྱུང་སྐོར་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་གསལ་ཡང་། གཅིག་ནས་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་གཏོང་ཐབས་མ་བྱུང་བའི་ཆ་ནས་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་ད་བར་ཚུགས་ཐུབ་མེད་པ་དང་། གཉིས་ནས་རྒྱལ་བ་ཇོ་ནང་པ་ནི། ལྟ་གྲུབ་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་ཆ་ནས་རང་རྐང་ཚུགས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ཆོས་ཚོགས་འདི་ཐོག་ནས་ངོས་འཛིན་བྱུང་བར་བརྟེན། ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་དགོས་གལ་མ་མཆིས། འོན་ཀྱང་ཇོ་ནང་པར་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་གནང་མིན་ནི་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་དབང་ཡིན་པ་ལས་ཆོས་ཚོགས་འདིར་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ངོས་འཛིན་བྱུང།

ང་ཚོའི་སྐད་ཡིག་ལ་ཆ་བཞག་ན། དཔེར་ན་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་དེ་ཚད་མཐོ་པོ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་གི་ཡོད་ཅིང༌། ནུབ་ཕྱོགས་ལ་ Latin ༼གནའ་རབས་ཡོ་རོབ་ཁུལ་གྱི་སྐད་ཡིག༽ ཞེས་བརྗོད་སྐབས་ཧ་ཅང་ཚད་མཐོ་པོར་བརྩི་གི་ཡོད། ཤར་ཕྱོགས་སུ་སཾསྐྲྀ་ཏ་ཞེས་བརྗོད་ཚེ་ཚད་མཐོ་པོར་བརྩི་གི་ཡོད་པ་ལྟར་ང་ཚོ་བོད་པའི་ཡི་གེ་འདི་སཾསྐྲྀ་ཏ་མཉམ་དུ་ཏག་ཏག་འགྲོ་ཐུབ་མཁན་གྱི་སྐད་ཡིག་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་ཡང་སྔ་མོ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ནང་དབྱིན་ཇིས་ནང་ཆོས་ལ་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ་ནང་ཆོས་བསྒྱུར་མཁན་མཁས་པ་ལ་ལས་བརྗོད་པར། ནང་ཆོས་བོད་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་བ་དང་རྒྱ་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་བ་གཉིས་བསྡུར་སྐབས་བོད་ཡིག་བསྒྱུར་ཡོད་པ་དེ་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་ལེགས་པ་འདུག་ཅེས་ཟེར།དེང་སྐབས་ནང་ཆོས་ཀྱི་ Professor ༼གཙུག་ལག་སློབ་དཔོན་ནམ། མཁས་དབང༌།༽ མཁས་དབང་ལ་ལས་ལེགས་སྦྱར་སྐད་ནང་གོ་དཀའ་བ་དེ་དག་བོད་ཡིག་ནང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བོད་ཡིག་ནང་གོ་ཐུབ་ཅིང་བོད་ཡིག་ནང་ལ་གོ་བ་དེ་ལེགས་སྦྱར་གྱི་ཚིག་གཅིག་དོན་མང་པོར་འགྲོ་བ་དེ་དག་སྐབས་དེའི་ལོ་ཙཱ་བ་དང་ཞུ་ཆེན་གྱི་རྒྱ་གར་མཁས་པ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་བསྒྱུར་བས་ན། དོན་དེ་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་དང་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཞིག་བསྒྱུར་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་ཡིན། དེར་བརྟེན་བོད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་དེས་ཀྱང་གཅིག་མཚོན་གྱི་འདུག་ལ། བོད་པའི་ཡི་གེ་དེས་ཀྱང་དངོས་གནས་ཧ་ལས་པ་ཞིག་དང༌། གོ་ཆོད་ཡིན་པ་ཞིག་མཚོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་དེང་སྐབས་ཀྱི་ Modern Science ༼དེང་དུས་ཚན་རིག༽ ལྟ་བུ་དང༌། Modern Politic ༼དེང་དུས་ཀྱི་སྲིད་དོན།༽ ལྟ་བུ། Modern Economic
རྩོམ་འཕྲོ་ཀློགས། »

བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན《དབུས་ལམ་གྱི་ཉི་མ》ཞེས་པར་ཝུན་ཀི་ཧཱའི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་སྟེང་སྟག་འབྲུག་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ། ཟླ༡༠བའི་ཚེས་༦ཉིན། ཝུན་ཀི་ཧྭའི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་སྐབས་༣༠བའི་སྟེང་བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་ཟོན་ཐར་རྒྱལ་གྱི་ཐོག་མའི་གློག་བརྙན་《དབུས་ལམ་གྱི་ཉི་མ》 ཞེས་པར་སྟག་འབྲུག་ཚན་པའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་ཅིང་། བྱ་དགའ་འདི་ནི་ཨེ་ཤ་ཡ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་གནས་ཁག་གི་གསར་བྱུང་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་དག་ལ་གཟེངས་བསྟོད་བྱེད་པར་དམིགས་ནས་བསྐྲུན་པ་རེད། སྟག་འབྲུག་ཚན་པ་ནི་ཝུན་ཀི་ཧྭའི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཨེ་ཤ་ཡ་ཤར་མའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་གནས་ཁག་གི་གློག་བརྙན་བརྩམས་ཆོས་མང་པོ་ཞིག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་འགྲེམ་སྟོན་བྱེད་གྱི་ཡོད་པ་རེད། སྟག་འབྲུག་བྱ་དགའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ན་ཊ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་བར་གྱི་རིག་གནས་འབྲེལ་བར་ཡར་སྐུལ་བྱེད་ཆེད་ཡིན་པ་རེད། ཝུན་ཀི་ཧཱའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་གྱི་སྟག་འབྲུག་ཚན་པའི་སྟེང་། ཨེ་ཤ་ཡ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ་གྱི་གློག་བརྙན་གཅིག་སྡུད་ཀྱིས་འགྲེམ་སྟོན་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་།དེ་ནི་ཡ་གླིང་གི་གློག་བརྙན་དག་རང་ས་གནས་བརྒལ་ཏེ་ཕྱི་ཡུལ་དུ་འགྲེམ་སྟོན་བྱེད་པའི་སྟེགས་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།སྟག་འབྲུག་བྱ་དགའ་འདི་སྤེལ་ནས་ལོ་ངོ༡༨ལྷག་འདས་ལ།ཐེངས་རེ་རེར་གློག་བརྙན་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་གསར་བའི་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་གྱི་བརྩམས་ཆོས་དག་ལ་བྱ་དགའ་འདི་སྦྱིན་པ་རེད། དམིགས་ཡུལ་ནི་མདུན་ལམ་ཡོད་ལ་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་རྩལ་དང་ལྡན་པའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་གསར་པ་གསར་དུ་རྙེད་པ་དང་ཁོང་ཚོར་སྐུལ་ལྕག་བྱ་ཆེད་ཡིན་པ་རེད། ༡༩༨༢ལོར་གསར་དུ་བསྐྲུན་པའི་ཝུན་ཀི་ཧཱའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་ནི་མེ་གླིང་བྱང་མའི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་ལྔའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་ཞིང་།དུས་ཆེན་འདིས་ལྟ་མཁན་རྣམས་ལ་ཧའོ་ལའེ་ཝུའུ་དང་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཆ་སོ་སོའི་ཚབ་མཚོན་རང་བཞིན་གྱི་ཕུལ་བྱུང་གློག་བརྙན་དག་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་པ་དང་མཉམ་དུ།གློག་བརྙན་ལས་རིགས་ཀྱི་གསར་བྱུང་མི་སྣ་དག་ལ་སྟེགས་བུ་ཞིག་འདོན་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད།ད་ལོའི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་ནི་ཟླ༩བའི་ཚེས༢༩ཉིན་འགོ་བརྩམས་པ་དང་།རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ༧༥ཡི་གློག་བརྙན༣༧༠ལྷག་འགྲེམ་སྟོན་དུ་ཞུགས་ཤིང་།ཉིན༡༦གི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་སྐབས་སུ་གློག་བརྙན་ཐེངས་གྲངས༦༠༠ལྷག་སྟོན་རྒྱུ་རེད། ན་གཞོན་དྲ་ཚིགས་ནས་བཏུས།

བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐད་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ཁྱོན་དུ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཞི་རྒོལ་ལས་འགུལ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང༌། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཁྲིམས་མཐུན་ལུགས་མཐུན་གྱི་དགོས་འདུན་ཁག་ལ་བསམ་ཤེས་བྱ་རྒྱུ་ལྟ་ཞོག དྲག་གནོན་དང༌། བཙན་ཤེད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་གྱིས། བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་མཁན་བླ་དགེ་བཤེས་དང་གྲྭ་བཙུན། རྩོམ་པ་པོ་དང་སྒྱུ་རྩལ་བ། ལས་བྱེད་དང་སློབ་ཕྲུག ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་དཀྱུས་མ་ལ་སོགས་པའི་ཞི་བའི་རེ་འདུན་དང་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་མཐའ་དག་ལ་སྤྱི་བདེ་དང་དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་དམག་མིས་འབུར་འཇོམས་བྱེད་རྐྱང་གིས། བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྡལ་བཤིག་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད། ཁྱད་པར་དུ་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ནས་བཟུང་བོད་རྔ་པ་ཀིརྟི་དགོན་དང་ཉེ་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་མི་བཅས་པར་དོན་མེད་བརྡབ་གསིག་དང་འཇིགས་སྐུལ་བཙན་གནོན་བྱས་པར་བཟོད་མེད་འུ་ཐུག་གིས། གྲྭ་བློ་བཟང་ཕུན་ཚོགས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་སྟེ་རྐྱེན་འདས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། ཡུལ་མི་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མས་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་དགོན་པ་ནས་བཙན་ཁྲིད་འགོག་ཆེད་རྒྱ་དམག་གི་མདུན་དུ་ཞུ་བ་འཐེན་པར་ཐོན་སྐབས། གང་བྱུང་གཅར་རྡུང་གིས་རྒན་རྒོན་གཉིས་རྐྱེན་འདས་སུ་བཏང་བ་དང༌། མི་མང་གང་ཙམ་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་ཡོད། དེ་བཞིན་ཀིརྟི་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ཤས་དགོན་པ་ནས་བཙན་ཁྲིད་དང༌། རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཟེར་བའི་ལས་འགུལ་ད་བར་མཚམས་མ་ཆད་པར་སྤེལ་ཏེ། སེར་སྐྱ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འཛིན་བཟུང་དང༌། བཀག་བསྐྱིལ་གྱི་གནས་ཚུལ་མུ་མཐུད་ཐོན་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ ལོའི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༦ ནས་ཟླ་གྲངས་གཅིག་གི་རིང་ཁམས་དཀར་མཛེས་ས་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་དགེ་འདུན་པ་དང་བཙུན་མས་གཙོས་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོས། བོད་ལ་རང་དབང་དགོས་ཞེས་སོགས་ཀྱི་འབོད་ཚིག་བསྒྲགས་ཏེ་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེར་སྤེལ་བར་རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་དང་བཙོན་འཇུག་སོགས་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་བཏང་ཡོད། ཟླ་ ༨
རྩོམ་འཕྲོ་ཀློགས། »